De NKC, camperclub van Nederland, gaf gehoor aan de regelmatig terugkerende vraag of wij niet eens iets voor anderen zouden kunnen doen die het veel minder hebben dan wij. Zij zochten contact met de SOM en zo kwam er een klusreis naar Moldavië.
In totaal 11 campers met 22 personen kwamen in juni bijelkaar in Nunspeet om kennis te maken en de nodige zaken door te spreken.

De reis zou beginnen in Boedapest, op 27 augustus. Wijzelf vertrokken op 20 augustus om onderweg ook nog wat te genieten. In een kleine week trokken we door Roemenië. We reisden o.a. over de mooie maar qua weg erg slechte Transfagarasanroute en door een Roma-dorp met excentrieke huizen. De grens met Moldavië mochten we passeren zonder tol te betalen; de consul had geregeld dat wij ‘op uitnodiging van de politie’ waren.

De weg naar Straseni was nog wel aardig te doen, maar vanaf Straseni naar de camping was de weg niet best. We moesten steeds langzaam rijden om alle kuilen heen. De pop-up camping zelf was midden in het bos. We hadden zelfs stroom en water. Het water zat in een door de boswachter zo genoemde ‘Breznjev-car’ en je kon het niet drinken, maar wassen en zo kon wel. Ook was er een houten WC, speciaal voor ons aangelegd – maar het gat waarboven je moest zitten was zo klein, dat niemand zich aan deze exercitie heeft gewaagd: de eigen WC’s uit de camper konden worden geleegd in een gat verderop in het bos, dat de boswachter voor ons had gegraven. Die boswachter paste trouwens goed op ons, want bijna om de dag bracht hij een voorraad druiven, pruimen en meloenen. Op de aankomstdag was Veronica (directrice van het daycare-center) met nog andere mensen aanwezig om ons te verwelkomen. Met hapjes drankjes enz. Geweldig.

De dag nadat we aankwamen, gingen we dan naar het daycarecenter. Het laatste stuk van die weg was helemaal een verschrikking en je moest heel goed uitkijken waar je reed. Bij het centrum werden we feestelijk onthaald door bewoners en staf. Vlaggetjes en ballonnen, muziek en dans en het was toch al een stralend mooie dag. De oudere bewoners genoten volop. Eén vrouw was blind, maar zij sloeg met de tamboerijn de maat met zichtbaar genoegen. We kregen later nog een heerlijke lunch en Vlada ging met ons nog de stad in. Terug op de camping kregen we een briefing over de werkzaamheden die de volgende morgen zouden starten. Wat een geweldig hartelijk begin van ons verblijf!

Er gaan voortaan steeds twee teams van vier mensen klussen in huizen. Anderen gaan helpen op het daycarecenter of het verpleeghuis. Soms gaan er mensen mee met het team van homecare. En ook gaan er steeds vier campers (één chauffeur moest vaker dan één keer achterelkaar met de mensen op pad. Anders zijn er te weinig mensen met stuc ervaring in de huisjes). Dat kwam zo uit maar dat was niet een goede planning. We gingen met acht ouderen op excursie naar een klooster of de dierentuin. Veel ouderen zijn nog nooit in een klooster of een dierentuin geweest!
Bij het daycarecenter wordt een pad aangelegd in de tuin en er worden mooie bankjes geplaatst. En bij het verpleeghuis wordt de overkapping groter gemaakt, zodat de ouderen meer buiten kunnen zitten.
Verschillende mensen hebben geld gekregen van vrienden, soms best een groot bedrag. Dat wordt uitgegeven aan van alles en nog wat waar gebrek aan is. Veronica, de directeur, heeft

1

het ontzettend druk en toch helpt zij gewoon mee in de klushuizen. Een geweldig energieke vrouw. Trouwens ook de andere stafleden en allemaal stralen ze de liefde tot de ouderen uit, zoals verwoord op de buitenmuur van het verpleeghuis: ‘De liefde begint bij hen die je het naaste staan’ – een motto van moeder Theresa.

Vooral de klussen in de huisjes en ook het meegaan met het team van home-care was zwaar. Lichamelijk – we vertrokken ’s morgens om half negen, stopten tussen vier en vijf uur, dan moesten we nog een stuk reizen om op de camping te komen, snel eten en dan nog een briefing. Maar ook en vooral psychisch. Het valt eigenlijk niet te beschrijven wat we tegenkwamen. Mensen, leeftijdsgenoten vaak, die in vreselijke omstandigheden leefden in een stal. De doelstelling valt het best te omschrijven met: warm, veilig en schoon voor de winter. In de huisjes werd steeds één kamer – de winterkamer – helemaal ingericht. Verroeste bedden die wij geen bedden zouden noemen en vieze oude kleden die soms helemaal uitelkaar vielen, gingen er uit. Gasfornuizen die het aanzien niet meer waard waren werden vervangen, evenals koelkasten. Kachels werden gerepareerd. Alle huizen hadden kunststof kozijnen gekregen en die moesten nog gestuukt worden. En heel veel verven, allemaal blauw. Blauwe muurverf ook op houten tafels. Ook werd er linoleum gelegd, al ging dat wat anders dan wij gewend zijn. Daar waren we voor gewaarschuwd: ga niet uit van je eigen kennis, maar luister naar hoe de mensen het hier doen.

Na enkele dagen was het eindresultaat prachtig. En dan de reacties van de bewoners! Eén man vond het zo mooi, dat hij beweerde niet voor Eerste Kerstdag in de kamer te gaan. Een echtpaar was zo ontroerd, dat de tranen over hun wangen biggelden en ze ons met trillende armen omarmden en knuffelden. Dan raak je zelf ook geëmotioneerd.

Bij een verlamde vrouw die helemaal in the middle of nowhere leefde, is ook een kamer ingericht voor haar dochter die in Straseni woonde met drie gehandicapte kinderen. Zij komt nu bij haar moeder wonen en kan haar verzorgen.
Deze ervaringen maakten een diepe, onuitwisbare indruk op ons. Wat hebben we een ellende gezien en vreselijke omstandigheden. En dan te zien dat er echt iets gedaan is en dat mensen zo blij en ontroerd zijn. We kunnen zeggen, dat een groep in één keer behoorlijk wat werk kan verzetten en dat onze hulp er echt iets toe deed en dat wij voor de ouderen in Straseni en omgeving iets hebben betekend.
Enkele verbeterpunten voor een eventuele volgende reis zijn de planning van werkzaamheden (het werk bij de huisjes duurde drie dagen i.p.v. twee dagen), het optimaal gebruik maken van ieders kluservaring en het materiaal, wat niet altijd voldoende was. En er waren te weinig rustmomenten. Ook zou er bij het aanmelden duidelijk gevraagd moeten worden naar ieders specialisme, zodat in ieder huisjesteam genoeg specialismes zijn en dat niet steeds dezelfde persoon hetzelfde werk moet doen omdat anderen dat niet kunnen.
Op de laatste dag van ons verblijf hebben we de ouderen nog onthaald op pannenkoeken eten en spelletjes doen. En de dag daarna kwamen veel stafleden naar onze boscamping en hebben we een gezellig afscheidsfeestje gevierd.
Zondag 16 september vertrokken de eersten weer naar huis. Anderen vertrokken op maandag. Via een groepsapp hielden we steeds contact, op de heenweg was dat ook al zo. Met de belofte aan elkaar dat we zeker nog eens bij elkaar komen voor een reünie, gingen we op weg naar huis.

Jelte en Alie Veld2